1. Phí Gas là gì?

Gas là định lượng mức tiêu thụ năng lượng của các giao dịch trên Ethereum. Mọi giao dịch đều tiêu tốn tài nguyên tính toán, nên chúng luôn đi kèm với chi phí. Phí gas gồm một lượng Ether (ETH) - tiền điện tử gốc của Ethereum – mà người dùng trả cho thợ đào, nhằm bù đắp chi phí về thiết bị, năng lượng thợ đào sử dụng để xác minh giao dịch và cung cấp bảo mật cho mạng Ethereum.

Hệ thống phí gas dựa trên cơ chế cung cầu tiêu chuẩn. Nếu có nhiều giao dịch cần xử lý, các thợ đào có thể ưu tiên các giao dịch trả nhiều tiền hơn, khiến người dùng phải chi nhiều hơn để giao dịch của họ được xử lý nhanh và hiệu quả hơn. Do mỗi giao dịch có mức độ phức tạp khác nhau nên phí gas của chúng cũng sẽ khác biệt.

2. Gas limit là gì?

Gas limit (giới hạn gas) là lượng gas tối đa mà bạn sẵn sàng chi cho một giao dịch cụ thể. Công việc tính toán nhiều hơn đòi hỏi giới hạn gas cao hơn. Một giao dịch ETH có giới hạn gas là 21.000 đơn vị gas. Tuy nhiên, các giao dịch thường không sử dụng hết toàn bộ số gas limit, bạn có thể giảm xuống nếu cần thiết.

Nếu bạn đặt giới hạn gas thấp hơn so với lượng cần thiết, giao dịch sẽ thất bại, đồng thời bạn sẽ mất toàn bộ phí gas đã dùng trong giao dịch này.

3. Gas price là gì?

 hay giá gas đề cập đến lượng Ether bạn sẵn sàng trả cho mỗi đơn vị gas bạn sử dụng và thường được đo bằng “gwei”, gwei = 0,000000001 ETH. Tra gas price tại đây.

4. Cách tính phí gas

Trước nâng cấp London

Trước khi có nâng cấp London, phí gas tính như sau: Tổng phí = (Giới hạn gas x Giá gas trên một đơn vị)

  • Giả sử A muốn gửi 1 ETH cho B. Giới hạn gas là 21.000, trong khi giá Gas là 200 gwei.
  • Trong ví dụ này, ta có: 21.000 x 200 = 4.200.000 gwei hoặc 0,0042 ETH.
  • Như vậy, B sẽ nhận được 1,0000 ETH và thợ đào nhận được 0,0042 ETH.

Sau nâng cấp London

Nâng cấp London được triển khai nhằm giúp người dùng dễ dự đoán phí của Ethereum hơn, đồng thời giới thiệu một cơ chế đốt Ether để giảm phát cho đồng tiền này (số lượng ETH có thể được khai thác là không giới hạn).

Kể từ lần nâng cấp này, mỗi khối có một khoản phí cơ bản, được mạng tính toán dựa trên nhu cầu hiện tại về không gian khối. Phí cơ sở này sẽ bị đốt, vì vậy người dùng sẽ cần trả thêm tiền boa (tip) hoặc phí ưu tiên với mỗi giao dịch. Khoản tiền này dành cho các thợ đào và được đề xuất tự động bởi hầu hết các ví tiền điện tử. Tiền boa càng cao, giao dịch càng được ưu tiên.

Công thức tính phí gas sau nâng cấp London: Tổng phí = Giới hạn gas x (Phí cơ sở + Tiền boa)

  • Giả sử A muốn gửi cho B 1 ETH. Giới hạn gas là 21.000, phí cơ bản là 100 gwei và tiền boa là 10 gwei.
  • Ta có: 21.000 x (100 + 10) = 2.310.000 gwei hoặc 0,00231 ETH.
  • Như vậy, A sẽ mất 1,00231 ETH. B nhận được 1,0000 ETH. Một người khai thác sẽ nhận được tiền boa là 0,00021 ETH. 0,0021 ETH sẽ bị đốt.

Ngoài ra, A cũng có thể đặt mức phí tối đa (max fee) cho giao dịch – số tiền tối đa mà bạn sẵn sàng trả để xử lý giao dịch. Phần chênh lệch giữa phí tối đa và phí thực tế sẽ được hoàn lại. Điều này cho phép người dùng đặt số tiền tối đa để thanh toán cho các giao dịch mà không phải lo lắng về việc trả quá nhiều.

Phương pháp mới giúp mọi thứ dễ dự đoán hơn, vì theo mô hình cũ, phí có thể trở nên cao hơn dự đoán trong thời gian mạng tắc nghẽn nghiêm trọng.

5. Nguyên nhân khiến phí gas trên Ethereum tăng cao

Lý do chính khiến phí gas có giai đoạn đắt xắt ra miếng đầu tiên là do giá ETH tăng lên. Động lực chính cho sự gia tăng này là sự bùng nổ của DeFi và NFT, tiếp tục thu hút người dùng mới vào hệ sinh thái Ethereum.

Ngoài ra, phí cơ sở cũng tăng lên. Do đây là khoản phí tối thiểu để xác minh một giao dịch trên Ethereum và được điều chỉnh theo nhu cầu về không gian khối, phí cơ sở đã liên tục tăng do nhu cầu tăng lên.

Có hơn 3.000 ứng dụng phi tập trung (dApp) đang chạy trên mạng Ethereum. Tính riêng Dapps đã có hơn 100.000 người dùng hoạt động hàng ngày trên Ethereum, thực hiện tổng cộng khoảng 250.000 giao dịch mỗi ngày.

6. Mẹo giảm phí gas

Người dùng có rất ít hoặc không có quyền kiểm soát phí gas của họ, vì phí được xác định bởi trạng thái của mạng. Tuy nhiên, vẫn có những cách để bạn có thể giảm tổng phí gas như giảm phí cơ sở và tiền boa.

Chọn thời điểm thích hợp

Để giảm phí cơ sở, bạn có thể thực hiện giao dịch vào thời điểm có ít người sử dụng blockchain hơn, do phí gas sẽ cao hơn khi có nhiều người tương tác với mạng hơn. Nếu giao dịch của bạn không nhất thiết phải được thực hiện ngay và bạn sẵn sàng chờ, việc giảm tiền boa có thể giúp giảm phí gas.

Đặt giới hạn phí tối đa (max fee limit)

Thông qua việc đặt giới hạn phí tối đa, bạn có thể yên tâm rằng bạn không phải trả nhiều hơn mức cần thiết cho một giao dịch vì Ethereum sẽ hoàn lại tiền thừa.

Để một giao dịch được thực hiện, phí tối đa phải nhiều hơn tổng của phí cơ sở và tiền boa. Nếu phí tối đa thấp hơn mức cần thiết, bạn sẽ mất phí gas và giao dịch không được xử lý.

Giải pháp mở rộng quy mô lớp 2

Mở rộng quy mô lớp 2 là một sáng kiến để cải thiện đáng kể phí gas, trải nghiệm người dùng và khả năng mở rộng của Ethereum. Giao dịch được xử lý ngoài chuỗi Ethereum, sau đó được xác minh bởi mạng Ethereum và được ghi lại trên chuỗi.

Giải pháp mở rộng quy mô lớp 2 như Polygon giúp tiết kiệm phí gas bằng cách giảm số lượng đơn vị gas cần thiết để hoàn thành giao dịch. Mạng lớp 2 giúp giảm tắc nghẽn trên Ethereum, dẫn đến phí cơ sở thấp hơn.

Sử dụng Dapp để giảm phí gas

Với dApp như Yearn V2 Vaults và KeeperDAO có khả năng tự động hóa và thực hiện hàng loạt các giao dịch với nhau, người dùng có thể thanh toán cùng một lúc để tiết kiệm chi phí, thay vì phải thanh toán từng bước một theo kiểu thủ công, chúng ta có thể đều , giúp giảm đáng kể chi phí gas.

Một dự án khác là Balancer V2. Dự án hoàn lại phí gas lên đến 90% dưới dạng token BAL. Đối với các trader hoạt động theo tần suất cao, Balancer giảm thiểu đáng kể phí gas bằng cách thực hiện các giao dịch mà không cần rời khỏi kho tiền của hệ thống. Người dùng có thể hoán đổi bao nhiêu tùy thích, chỉ phải trả tiền gas khi ra vào Balancer.

Kết luận

Trên đây là những kiến thức cơ bản về phí gas. Hiểu về khái niệm này là điều rất quan trọng khi bạn tham gia thị trường tiền điện tử. Mong rằng bài viết cung cấp những thông tin bổ ích, giúp bạn đọc có chiến thuật phù hợp để tiết kiệm chi phí giao dịch và tránh những sai sót dẫn đến mất tiền.