Cross-chain (chuỗi chéo) là gì?
Cross-chain là công nghệ tăng cường kết nối giữa các mạng blockchain bằng cách cho phép trao đổi thông tin và giá trị. Khi làm như vậy, nó phá vỡ bản chất hạn cế của các blockchain để tạo ra một hệ sinh thái phân tán đan xen. Mục đích sử dụng của cross-chain là để chuyển tài sản tiền điện tử từ blockchain này sang blockchain khác.
Việc các blockchain hoạt động độc lập và không thể giao tiếp với nhau đã khiến mọi người không thể tận hưởng được đầy đủ lợi ích của công nghệ blockchain. Cross-chain là giải pháp để giải quyết tất cả những vấn đề này bằng cách cho phép khả năng tương tác giữa các blockchain, do đó giúp chúng dễ dàng giao tiếp với nhau và chia sẻ thông tin.
Công nghệ chuỗi chéo cũng cho phép người dùng vượt qua sự đánh đổi phổ biến giữa các nền tảng phân tán và tận dụng lợi ích của các cơ chế đồng thuận khác nhau để họ có thể tận dụng tối đa mọi thứ.
Phân loại cross-chain
Tương tác xuyên chuỗi có thể được chia thành chuỗi chéo phân lập và chuỗi chéo không đồng nhất theo công nghệ cơ bản khác nhau.
Chuỗi khéo phân lập: cơ chế bảo mật, thuật toán đồng thuận, cấu trúc liên kết mạng và logic xác minh tạo khối là nhất quán và tương tác xuyên chuỗi giữa chúng tương đối đơn giản.
Chuỗi không đồng nhất: tương đối phức tạp và bao gồm công nghệ như thuật toán PoW cho Bitcoin và thuật toán đồng thuận PBFT cho Tendermint. Thành phần khối và cơ chế đảm bảo xác định khá khác nhau, do đó, một cơ chế tương tác chuỗi chéo trực tiếp không dễ thiết kế. Tương tác xuyên chuỗi giữa các chuỗi không đồng nhất thường yêu cầu các dịch vụ phụ trợ của bên thứ ba.
Cross-chain hoạt động như thế nào?
Các blockchain khác nhau có thể áp dụng các cơ chế hoạt động khác nhau đối với khả năng tương tác của chúng để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trên nhiều chuỗi mà không cần đến bên thứ ba hoặc các giải pháp tập trung.
Validator
Validator có thể tương tác với nhiều chuỗi đích, thực hiện giao dịch và lưu trữ dữ liệu. Nhược điểm của nó là bảo mật kém.
Stateless SPV
Stateless SPV sử dụng smart contract để xác minh một số bản ghi bằng chứng công việc (PoW). Ngoài ra, chúng có giá thành rẻ và có thể tùy chỉnh cho hầu hết các trường hợp sử dụng.
Relay
Relay cho phép một smart contract trên một chuỗi cụ thể xác minh các tiêu đề khối, giao dịch và sự kiện diễn ra trên một chuỗi khác. Relay có thể xác minh toàn bộ lịch sử của một chuỗi và các tiêu đề cụ thể theo yêu cầu. Tuy nhiên, để vận hành relay thường khá tốn kém.
Merged Consensus
Phương pháp này sử dụng chuỗi chuyển tiếp (relay chain) để tăng khả năng tương tác hai chiều giữa các chuỗi. Để thực thi merged consensus, nó cần được xây dựng thành chuỗi từ đầu. Các dự án như ETH 2.0 và Cosmos đều sử dụng merged consensus.
Federation
Một nhóm các bên đáng tin cậy được chọn để xác nhận các sự kiện của chuỗi này trên chuỗi khác. Federation là một phương pháp khá hiệu quả, nhưng nó đòi hỏi phải có sự tin tưởng vào bên thứ ba. Đây là hạn chế lớn nhất của nó vì nó phá vỡ mọi bản chất phân quyền của blockchain.
Ưu, nhược điểm của cross-chain
Ưu điểm
- Tăng khả năng tương tác: Cross-chain đem tới cho các nền tảng blockchain khả năng giao tiếp, tương tác với nhau, tận dụng những thế mạnh của từng nền tảng để mang lại một giải pháp công nghệ Blockchain hoàn chỉnh hơn, đầy đủ hơn.
- Hiệu quả: Nhờ vào công nghệ Cross-chain, dòng tiền có thể dễ dàng di chuyển giữa các nền tảng Blockchain khác nhau, người dùng có được cơ hội để trải nghiệm, tham gia vào các dịch vụ, dự án mà ở trên các nền tảng hiện tại của họ vẫn chưa được xây dựng.
- Tăng ứng dụng thực tiễn: Khi các blockchain có thể tương tác với nhau một cách dễ dàng, việc trao đổi giữa các token sẽ trở nên nhanh chóng và đơn giản hơn bao giờ hết.
Nhược điểm
Công nghệ còn khá mới, các giải pháp để đối mặt với những vấn đề có thể gặp phải vẫn còn chưa hoàn thiện.
Một số dự án Cross-chain nổi bật
Polkadot
Polkadot là một công nghệ mạng lưới Blockchain đa chuỗi (Multi-chain), không đồng nhất (heterogeneous) và có khả năng mở rộng, cho phép chuyển giao chuỗi chéo giữa các dữ liệu và tài sản, cung cấp quyền truy cập vào các mạng lưới Blockchain (Parachain) nằm trên mạng Polkadot.
Polkadot có thể chuyển dữ liệu này qua các blockchain công khai, mở, không cần sự cho phép cũng như các blockchains riêng tư, được cấp phép.
Điều này giúp người dùng có thể xây dựng các ứng dụng lấy dữ liệu được cấp phép từ một blockchain riêng tư và sử dụng nó trên một blockchain công cộng. Ví dụ: chuỗi hồ sơ học tập tư nhân, được phép của một trường học có thể gửi bằng chứng đến hợp đồng thông minh xác minh bằng cấp trên một chuỗi công khai.
Cosmos
Cosmos là một mạng lưới phi tập trung, gồm các blockchain song song độc lập, các ứng dụng và dịch vụ của nền tảng Cosmos kết nối và hoạt động xoay quanh Cosmos Hub và thông qua cầu nối IBC để có thể chuyển giao các giá trị (dữ liệu, tài sản) giữa các Blockchain trong hệ sinh thái.
Blocknet
Blocknet là một mạng phi tập trung kết nối các Blockchain và cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng thông qua các thành phần và công cụ của mạng lưới, bao gồm XRouter và XBridge. XRouter kết nối mạng blockchain với các dApp đa chuỗi (multi-chain), trong khi XBridge kết nối các tài sản blockchain thông qua hoán đổi nguyên tử chuỗi chéo.
Blocknet kết nối các blockchains, tương tự như cách internet kết nối các máy tính. Cho dù đó là thông qua dApps chuỗi chéo hay sử dụng giao thức như một lớp thứ 2 để mở rộng chức năng blockchain, Blocknet cung cấp cho các nhà phát triển khả năng tạo ra các ứng dụng của ngày mai.
Tổng kết
Giải pháp cross-chain là một giải pháp hiệu quả, giúp tối ưu và khắc phục nhược điểm của nhưng blockchain cũ. Hi vọng thông qua bài viết do coinx3 tổng hợp, anh em độc giả có thể có thêm những kiến thức về lĩnh vực tiền điện tử và blockchain.
Hãy cùng theo dõi chúng mình qua Fanpage coinx3 để cập nhật tin tức thị trường, thông tin những dự án mới và những kiến thức thuộc lĩnh vực tiền điện tử nhé!
Nguồn Coinx3 tổng hợp