Private Key là gì?
Private Key, hay còn gọi là khoá cá nhân, là chuỗi ngẫu nhiên các ký tự gồm số và chữ, không theo bất kỳ cấu trúc nào, gắn với một địa chỉ ví điện tử.
Private key chứng minh quyền sở hữu của một địa chỉ blockchain và cho phép gửi tiền hoặc ký nhận các giao dịch trong ví. Nó cũng đóng vai trò quan trọng như một lớp bảo mật giúp bảo vệ tiền của người dùng. Ví dụ về private key:
Private Key hoạt động như thế nào?
Tiền điện tử được kiểm soát thông qua một tập hợp các khóa và địa chỉ kỹ thuật số, đại diện cho quyền sở hữu và kiểm soát một quỹ tiền điện tử. Mọi người có thể gửi tiền cho một địa chỉ bất kỳ, nhưng để rút tiền từ một địa chỉ, bắt buộc phải có private key.
Hãy coi địa chỉ như một hộp thư và private key là chìa khóa. Người đưa thư hoặc bất kỳ ai cũng có thể bỏ thư vào hộp. Tuy nhiên, chỉ người nắm giữ khóa mới có thể lấy thư ra. Do đó, bạn cần phải giữ chìa khóa hay private key an toàn. Nếu nó bị đánh cắp hoặc bị mất, hộp thư có thể bị xâm nhập.
Dù private key rất quan trọng, người dùng không cần thiết phải ghi nhớ nó. Ví tiền điện tử như MetaMask có thể tự động tạo các cặp khóa và lưu trữ chúng một cách an toàn.
Khi xử lý một giao dịch, phần mềm của ví tiền điện tử sẽ tạo ra một chữ ký điện tử bằng private key. Chữ ký giúp xác minh một giao dịch đến từ một người dùng cụ thể.
Nếu người dùng mất private key, họ có thể không truy cập được vào ví để giao dịch hoặc rút tiền. Do đó, bắt buộc phải lưu khóa cá nhân ở nơi an toàn.
Passphrase là gì?
Passphrase hay seedphrase là một chuỗi các từ được tạo bởi ví tiền điện tử của bạn, cung cấp cho bạn quyền truy cập vào tiền điện tử được liên kết với ví đó. Passphrase được dùng để bảo mật tài khoản và khôi phục ví.
Passphrase gồm tổ hợp từ tiếng Anh ngẫu nhiên, có độ dài từ 12 đên 24 từ. Ví dụ: trap tube net lecture flash tunnel decade tone pink nice estate army.
Passphrase hoạt động như thế nào?
Ví tiền điện tử sẽ cung cấp passphrase khi bạn tạo ví. Bạn cần lưu trữ passphrase ở nhiều nơi an toàn để khôi phục tài khoản khi xóa app hoặc đăng xuất.
Trong một ví, bạn có thể tạo nhiều tài khoản với private key riêng biệt. Passphrase đóng vai trò như mật khẩu để truy cập vào ví, giống như chiếc chìa khóa nhà vậy, trong khi private key là chìa khóa phòng.
Để hiểu hơn về cơ chế cũng như vai trò của passphrase, hãy đọc ví dụ sau về ví MetaMask:
- Sau khi tạo ví mới hoàn toàn trên MetaMask, Account 1 sẽ có cả passphrase và private key.
- Nếu bạn lập thêm tài khoản bằng cách click vào “Create Account”, MetaMask sẽ tạo thêm Account 2 với private key riêng. Account 3 cũng tương tự như thế.
- Do passphrase đại diện cho tổ hợp ví, khi tải MetaMask về một máy khác, bạn phải nhập passphrase trước để truy cập ví, rồi mới mở từng account (mở cửa nhà trước rồi đến cửa phòng). Bạn chỉ cận click “Add account” để mở lần lượt các phòng, không cần lưu private key.
- Tuy nhiên, nếu bạn muốn lấy một account gắn với passphrase 1 để đưa vào một ví khác đang sử dụng của passphrase 2, bạn phải import private key của account đó vào ví mới.
Như vậy, passphrase có ưu điểm là bạn không cần phải sao lưu tất cả các private key, chỉ cần sử dụng một pass phrase để truy cập hoặc khôi phục ví của bạn.
Cách lưu trữ Private Key và Passphrase an toàn
- Ghi chép ra giấy và cất giữ ở nơi an toàn, không lưu trữ trong các ứng dụng tin nhắn hoặc email vì rủi ro bị xâm nhập cao hơn.
- Nên sao lưu ở nhiều nơi khác nhau và tạo ra nhiều bản sao, nếu làm mất bản này thì vẫn còn bản backup.
- Bạn có thể được lưu trữ trên ví giấy (paper wallet) – một tài liệu được in private key dạng mã QR để có thể dễ dàng quét khi cần.
- Private key và passphrase cũng có thể được lưu trữ bằng ví cứng sử dụng thẻ thông minh hoặc thiết bị USB để bảo mật ngoại tuyến.
- Bạn cũng có thể dùng một ví phần mềm ngoại tuyến (offline software wallet). Ví này có một phân ngoại tuyến để lưu private key và một bộ phận trực tuyến để lưu public key. Với loại ví này, một giao dịch mới sẽ được chuyển sang ngoại tuyến để được nhập chữ ký điện tử và sau đó được chuyển trở lại trực tuyến để được phát lên mạng.
- Sử dụng cryptosteel – một dụng cụ bằng thép không gỉ, chống nước và lửa, cho phép bạn lưu mật mã tối đa 96 kỹ tự. Tuy nhiên, giá thành của nó không rẻ, rơi vào khoảng 100 USD.
Tóm lại, hình thức lưu trữ lý tưởng sẽ phụ thuộc vào tần suất bạn định sử dụng tiền điện tử của mình. Một chiếc iện thoại di động hoặc máy tính được bảo vệ với mật khẩu mạnh là cách thuận tiện nhất để lưu trữ và sử dụng hàng ngày. Nếu lưu trữ lâu dài, private key và passphrase phải luôn được lưu giữ ngoại tuyến, lý tưởng nhất là trên các thiết bị không kết nối internet.
Kết luận
Trên đây là những thông tin cơ bản để bạn đọc hiểu rõ hơn về private key và – hai thành phần rất quan trọng trong giao dịch và bảo mật ví tiền điện tử. Quản lý tiền điện tử không đơn giản và bạn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm đối với quỹ tiền của bản thân. Mong rằng bài viết cung cấp những thông tin hữu ích, giúp bạn lưu trữ private key và passphrase an toàn.