Trong lĩnh vực tài chính truyền thống, huy động vốn chỉ giới hạn ở việc vay vốn hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm. Tuy nhiên, chiến lược này lại gây tổn hại cho những người sáng lập dự án về lâu dài.
Trong khi đó, thị trường tiền điện tử có nhiều cách gọi vốn đa dạng. Các startup blockchain và tiền điện tử có thể phát hành token để đổi lấy tiền fiat hoặc các loại tiền điện tử khác. Số tiền huy động được sẽ giúp phát triển dự án, đồng thời khuyến khích cộng đồng tham gia đầu tư.
Những cách huy động vốn thường thấy bao gồm ICO, IEO, IDO và IGO. Cùng tìm hiểu, phân biệt những phương pháp này, cùng với ưu và nhược điểm của chúng.
ICO là gì?
Phát hành coin ban đầu (ICO) là cách gây quỹ đầu tiên được áp dụng trong thị trường tiền điện tử, gần giống như IPO. Với ICO, dự án sẽ phát hành token gốc của mình và nhà đầu tư có thể mua bằng Bitcoin, Ether hoặc stablecoin, altcoin.
Token của dự án sau đó sẽ được giao dịch trên sàn giao dịch tập trung và phi tập trung. Phương pháp được Ethereum sử dụng vào năm 2014 và huy động được 18 triệu USD trong vòng 42 ngày.
Ưu điểm của ICO
Điểm nổi bật của ICO là nó cho phép các công ty gọi vốn dễ dàng mà không cần trải qua quá trình cấp phép, hỗ trợ hiệu quả các dự án trong giai đoạn đầu phát triển.
Nếu một dự án khả thi và có tiềm năng, ICO cung cấp cho nó nguồn vốn cần thiết để bứt phá, như trường hợp của Ethereum. Những người đầu tư vào ICO và nắm giữ token trong nhiều năm cũng thu được lợi nhuận lớn.
Nhược điểm của ICO
Do ICO không được pháp luật quản lý, chúng tiềm ẩn rủi ro cho các nhà đầu tư. Một dự án sẽ thu hút đầu tư ICO bằng cách hứa hẹn về lợi nhuận cao. Trong một số vụ lừa đảo, các nhà phát triển sẽ bỏ trốn với tiền của nhà đầu tư.
Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn của ICO đối với nhà đầu tư. Do đó, trước khi tham gia ICO, hãy dành thời gian nghiên cứu dự án một cách kỹ lưỡng.
IEO là gì?
Phát hành coin trên sàn giao dịch tập trung (IEO) có nhiều điểm giống với ICO, nhưng đúng như cái tên của nó IEO được tổ chức phát hành bởi sàn giao dịch. Theo đó, dự án sẽ hợp tác với các sàn giao dịch tiền điện tử uy tín để phát hành token.
Trong hầu hết các trường hợp, các dự án phải trải qua quá trình đánh giá nghiêm ngặt trước khi được tổ chức IEO vì sàn giao dịch cần bảo vệ danh tiếng của mình. Binance Launchpad là một ví dụ về nền tảng IEO.
Ưu điểm của IEO
Lợi ích lớn nhất là các dự án đều qua quá trình thẩm định, giảm nguy cơ lừa đảo. IEO cũng giúp tăng phạm vi tiếp cận nhà đầu tư, tăng giá trị của nó. Ngoài ra, thông qua IEO, token sẽ có tính thanh khoản cao hơn trên sàn giao dịch mà nó được niêm yết.
Nhược điểm của IEO
Mặc dù ít rủi ro hơn ICO, IEO mang tính tập trung hơn, giới hạn quyền tiếp cận token tại một sàn giao dịch cụ thể. Để tham gia IEO, bạn phải tạo một tài khoản trên sàn giao dịch tập trung. Những nhà đầu tư đề cao tính phi tập trung của thị trường tiền điện tử có thể không mặn mà với ý tưởng này.
Dù dự án đã được kiểm duyệt, điều này không bảo vệ nó khỏi sự biến động của thị trường tiền điện tử. Hơn nữa, SEC cũng cảnh báo rằng một số dự án IEO có thể rủi ro như ICO nếu chúng không tuân thủ luật chứng khoán liên bang.
IDO là gì?
IDO cũng giống như ICO nhưng token được thực hiện trên sàn giao dịch phi tập trung (DEX). IDO được tạo ra để khắc phục những thiếu sót của mô hình ICO và IEO.
Chi phí niêm yết token trên DEX thường thấp hơn so với IEO. Token có thể được niêm yết gần như ngay lập tức sau khi hoàn thành IDO.
Ưu điểm của IDO
Một trong những lợi ích chính của IDO là tăng tính thanh khoản cho DEX. Các sàn này có khối lượng giao dịch thấp hơn so với các sàn giao dịch tập trung (CEX). Thông qua IDO, DEX hy vọng có thể thu hẹp khoảng cách này.
Hơn nữa, IDO mang tính phi tập trung hơn, tương thích với các giao thức DeFi và các pool thanh khoản, cho phép phương pháp này thâm nhập vào một thị trường đang bùng nổ mạnh mẽ trong thế giới blockchain.
Nhược điểm của IDO
Vì IDO hoạt động trên DEX, không phải dự án nào cũng trải qua một quy trình thẩm định nghiêm ngặt và có rủi ro cao hơn. Bạn cũng nên cẩn thận với chiêu trò rug-pull vì nhiều IDO thực chất là các dự án lừa đảo, đánh cắp tiền của nhà đầu tư.
IDO vẫn còn là một phương pháp khá mới, chưa đạt được sức hút như ICO và IEO. Điều này có thể là một bất lợi cho các dự án muốn huy động vốn thông qua IDO. Ngoài ra, sử dụng launchpad (bệ phóng) của DEX đòi hỏi kiến thức, vốn, có thể gây khó dễ cho một số nhà đầu tư mới.
IGO là gì?
Với sự nổi lên của GameFi, hình thức phát hành token game (IGO) đang trở nên phổ biến trong giới đầu tư tiền điện tử. IGO tương tự như ICO, nhưng cho phép bạn mua trước NFT hoặc token của game blockchain trong giai đoạn đầu phát triển.
IGO thường phát hành hộp bí ẩn (Box) khi mở ra là nhân vật, skin, phụ kiện, vũ khí và các vật phẩm khác. Trong hầu hết các trường hợp, đây là những NFT cần thiết để chơi game.
Một số launchpad IGO có thể kể đến Binance NFT, BSCPad, TrustSwap và EnjinStarter. Quy trình IGO có thể thay đổi tùy theo launchpad, nhưng đa phần yêu cầu nhà đầu tư mua token gốc của launchpad để tham gia. Nếu IGO triển khai trên Binance NFT, bạn sẽ cần một lượng BNB nhất định.
Sau khi có được token cần thiết, người tham gia phải khóa chúng trong một pool với thời gian nhất định. Tùy thuộc vào thuật toán phân bổ, họ sẽ nhận được token hoặc NFT của dự án, dựa trên số lượng token bị khóa.
Ưu điểm của IGO
IGO tạo điều kiện mua bán các NFT thuận lợi, nhanh chóng, thu hút được nhà đầu tư, người mua tham gia từ ban đầu. Người chơi nắm giữ token có quyền biểu quyết và bỏ phiếu trước các quyết định phát triển dự án.
Nhược điểm của IGO
IGO vẫn có rủi ro vì nhà phát triển và nhà đầu tư không thể biết trước dự án có thành công và được đón nhận hay không. Mặt khác, tựa game có thể là trò lừa đảo, ẩn sau cốt truyện và nhân vật thú vị. Bên cạnh đó, chi phí cho IGO thường cao hơn IPO.
Trước khi tham gia IGO, bạn nên nghiên cứu kỹ dự án và launchpad nơi IGO được triển khai. Có bao nhiêu dự án tại đây gọi vốn thành công và mất bao nhiêu thời gian? Dự án có kế hoạch và lộ trình cụ thể, hợp lý hay không? Đội ngũ phát triển là ai, họ có những dự án thực tế nào trước đây chưa? Cộng đồng của dự án có hùng hậu hay không? Đây là những điều bạn nên cân nhắc trước khi đầu tư vào IGO.
Theo Binance Academy, Securities.io, Coinspeaker