1. DAO là gì?
Các đặc điểm của một DAO:
- Hệ thống không phân cấp: Đúng như cái tên của nó, DAO là hệ thống phi tập trung được sở hữu và quản lý bởi chủ sở hữu token thay vì chủ tịch hoặc giám đốc trong các hệ thống phân cấp.
- Tự duy trì: Các thành viên DAO bơm thanh khoản vào hệ thống bằng cách stake token của họ vào các nhóm thanh khoản. Họ cũng có thể huy động vốn từ cộng đồng để thu hút các nhà đầu tư và công ty đầu tư mạo hiểm.
- Ứng dụng đa dạng: DAO có thể là bất cứ thứ gì. Hệ thống của chúng cho phép tạo NFT, token hoặc các ứng dụng phi tập trung (dApps).
- Quản trị trên chuỗi: Các thành viên của DAO cần đóng góp một số lượng token nhất định để gửi đề xuất thay đổi giao thức, sau đó được các thành viên khác bỏ phiếu.
- Mã nguồn mở: Các quy tắc của DAO lưu trữ trong hợp đồng thông minh, được hiển thị công khai. Thành viên của DAO có thể xem dữ liệu lịch sử, chẳng hạn như các giao dịch và thay đổi của giao thức.
2. DAO đầu tiên
DAO đầu tiên là một quỹ đầu tư mạo hiểm được thành lập vào tháng 4/2016 bởi Christoph và Simon Jentzsch. Thật không may, nó không còn tồn tại sau khi một số thành viên phát hiện lỗ hổng bảo mật trong mã của hợp đồng thông minh. làm tiêu hao một phần ba số tiền trong quỹ trị giá khoảng 168 triệu USD. Điều này dẫn đến một đợt nâng cấp Ethereum.
3. DAO hoạt động như thế nào?
Hợp đồng thông minh là xương sống của DAO. Các nhà phát triển viết mã cho hợp đồng thông minh để tạo ra một hệ thống tự quản có thể thực hiện các hoạt động một cách tự động mà không cần bên thứ ba. Sau đó, các mã này có thể thay đổi theo đề xuất của một thành viên đủ điều kiện và đáp ứng đủ phiếu bầu.
4. Cách tạo một DAO
Xác định các vai trò cơ bản
Nếu bạn định tạo một DAO, trước tiên bạn cần thiết lập một cấu trúc không phân cấp, nơi mọi thành viên đều có vai trò rõ ràng. Những vai trò này thường là nhà phát triển, người nắm giữ token, người quản lý, người quản lý cộng đồng,... Các DAO có thể trở thành các tổ chức lớn và phức tạp, thêm bớt các vị trí tùy thuộc vào nhu cầu.
- Các nhà phát triển thường chịu trách nhiệm viết hợp đồng thông minh cho DAO.
- Người nắm giữ token duy trì hoạt động của DAO bằng cách hold token và được thưởng token cho đóng góp của họ với cộng đồng. Chủ sở hữu token có quyền bỏ phiếu và gửi đề xuất.
- Người quản lý (curator) đóng vai trò ngăn chặn các cuộc tấn công 51% và đưa các địa chỉ đề xuất kinh doanh hợp đồng thông minh vào danh sách trắng.
- Người quản lý cộng đồng chịu trách nhiệm điều hành các kênh truyền thông xã hội của DAO, trả lời thắc mắc của cộng đồng, hướng dẫn thành viên mới.
- Người quản lý tài chính: Các DAO có thể quản lý một lượng vốn đáng kể và họ cần những người có nền tảng tài chính mạnh để quản lý việc phân phối quỹ, báo cáo tài chính,...
Viết hợp đồng thông minh
Sau khi các vai trò cơ bản được thiết lập và mọi người đều có tầm nhìn rõ ràng, DAO sẽ trở thành hiện thực khi có hợp đồng thông minh. Hợp đồng sẽ được triển khai trong một blockchain như Ethereum. Solana cũng là một lựa chọn hấp dẫn để xây dựng các DAO, chẳng hạn như Honey DAO hoặc Mango Markets.
Quá trình tạo hợp đồng thông minh có thể mất vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí vài tuần vì nó cần được chuẩn bị cho tất cả các tình huống có thể xảy ra.
Gây quỹ
Khi giai đoạn thử nghiệm hợp đồng thông minh hoàn thành, DAO cần tài trợ. Bên cạnh việc tăng thanh khoản dựa vào các thành viên, bán token là một chiến lược phổ biến để huy động vốn và thu hút người tham gia.
Triển khai DAO trên Blockchain
Bước cuối cùng là triển khai hợp đồng thông minh trên blockchain. Khi DAO đi vào hoạt động, các vấn đề có thể phát sinh như lỗi, lỗ hổng bảo mật.
Cách duy nhất để khắc phục là thay đổi mã gốc của hợp đồng thông minh, nhưng điều này chỉ có thể được thực hiện thông qua một đề xuất và bỏ phiếu. Trong quá trình bỏ phiếu, các tác nhân độc hại có thể lợi dụng lỗ hổng, gây thiệt hại cho DAO.
5. Các quy định pháp lý về DAO
Tại Mỹ, phần lớn DAO tập trung ở bang Wyoming - một trong số ít các bang có lập trường thân thiện với tiền điện tử. Vào tháng 7/2021, các nhà lập pháp Wyoming đưa ra luật DAO LLC (công ty trách nhiệm hữu hạn), hợp pháp hóa DAO, xem như các tổ chức do thành viên quản lý hoặc được quản lý theo thuật toán. Do đó, DAO tại Wyoming được hưởng tất cả các lợi ích của các LLC.
6. Các DAO phổ biến
Uniswap (UNI)
Uniswap là một trong những sàn giao dịch phi tập trung phổ biến nhất với hệ thống giao dịch tự động, tự duy trì. Token UNI của Uniswap đứng vị trí số 1 trên Coinmarketcap, với giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất trong số các DAO.
Aave (AAVE)
Aave là một giao thức cho vay phi tập trung, nơi người cho vay kiếm lãi bằng cách gửi tiền vào các nhóm thanh khoản. Thanh khoản này sau đó được người đi vay sử dụng để tạo tài sản thế chấp tiền điện tử và nhận các khoản vay nhanh.
MakerDAO (MKR)
Maker là một trong những DAO dựa trên Ethereum đầu tiên ra mắt vào năm 2017, là nhà phát hành và phân phối stablecoin DAI.
BitDAO (BIT)
BitDAO là một trong những DAO lớn nhất thế giới, được thúc đẩy bởi cộng đồng những người sở hữu token BIT. Dự án nhằm mục đích tạo ra một hệ sinh thái phi tập trung mạnh mẽ, bằng cách tận dụng các tổ chức Web3 và các pháp nhân tự trị trong thị trường DeFi.
7. Lợi ích và Hạn chế của DAO
DAO có nhiều tính năng, bao gồm đầu tư, gây quỹ, cho vay và đi vay, giao dịch phi tập trung và NFT. Các DAO trở nên hấp dẫn đối với cộng đồng tiền điện tử do ứng dụng của chúng vượt ra ngoài thị trường DeFi.
Mặc dù đạt được nhiều tiến bộ, mô hình DAO hiện tại còn hạn chế về cơ sở hạ tầng và khuôn khổ pháp lý. Các lỗ hổng bảo mật vẫn khó được che đậy, có thể gây thiệt hại cho các thành viên. Ngoài ra, hình thức biểu quyết đa số đánh bại thiểu số có thể tác động tiêu cực đến một bộ phận trong nhóm.
Nếu một DAO được thiết kế như một tổ chức vì lợi nhuận, nó sẽ vướng vào các luật điều chỉnh, làm hạn chế khả năng triển khai vốn hiệu quả và sự phát triển của hệ sinh thái.
8. Tương lai của DAO
Với nhiều dự án mạnh ra đời cùng với sự xuất hiện của không gian phi tập trung, DAO có khả năng phá vỡ hệ thống phân cấp trong tài chính truyền thống bằng một hệ thống dân chủ, do cộng đồng quản lý. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều cơ hội để mở rộng quy mô phù hợp tiềm năng của các DAO.
Theo Crypto Potato