Toàn cảnh nguyên do stETH mất chốt, Celsius “lao đao” vì thanh khoản

Việc Terra sụp đổ đã tạo ra hiệu ứng domino, mở màn cho “đa vũ trụ hỗn loạn” trong không gian tiền điện tử, mà mới đây nhất sự chú ý lại đổ dồn vào những nền tảng tài chính có mối liên hệ mật thiết tới đồng coin có vốn hóa thị trường lớn thứ 2 ở thời điểm hiện tại - ETH. Chính xác hơn, stETH là ETH được stake trong pool của Lido Finance.

Nền tảng Celsius là một trong những khách hàng lớn của Lido Finance với số stETH nắm giữ khổng lồ. Vậy vấn đề ở đây là gì? 

Thông thường, mỗi người dùng sẽ cần tối thiểu 32 ETH (tương đương 40.000 USD) để tham gia staking và nhận thưởng. Nhưng Lido lại cho phép stake số lượng tùy ý, số stETH này có thể cho vay, stake và swap sang các loại token khác. Celsius cũng có cùng cơ chế như vậy, nhưng sử dụng chính quỹ từ người dùng. Nền tảng sẽ staking tài sản của khách hàng trên các giao thức sinh lời như Lido để nhận stETH. Theo số liệu được thống kê bởi Financial Times, Celsius cung cấp lãi suất lên tới 18% mỗi năm tùy thuộc vào thời gian và loại token mà người dùng cho vay. Hiện tại, công ty này đang nắm giữ hơn 12 tỷ USD tài sản của khách hàng với hơn 1,7 triệu người dùng. Nếu theo dự kiến, khi The Merge kết thúc, stETH sẽ có thể đổi về ETH với tỷ lệ 1:1.

Mọi việc vẫn diễn ra theo đúng kế hoạch cho đến khi Celsius “không chịu được nhiệt” và cho đóng băng toàn bộ lệnh rút, swap, cũng như di chuyển tài sản để ổn định thanh khoản - theo như thông báo chính thức từ nền tảng.

Nguyên do được cho là stETH đã mất chốt với ETH đúng thời điểm hàng loạt người dùng rút ETH khỏi Celsius bởi họ cho rằng Celsius không đủ thanh khoản như yêu cầu. Vậy tại sao một tay chơi lớn nắm giữ hơn 1 tỷ USD dưới dạng stETH lại thiếu thanh khoản được?

Trên thực tế, quỹ tiền Celsius nắm giữ chỉ có 27% (dưới dạng ETH) là có thể thanh khoản ngay lập tức. 73% còn lại là stETH và ETH2 Staking đều không thể rút ra ngay và phải chờ để được mở khóa trong nhiều tháng. Tại thời điểm viết bài, 1 stETH = 0,94 ETH, nhưng thật ra nó đã mất chốt từ sự sụp đổ của Terra vào tháng trước. Bên cạnh đó, nền tảng cũng đã bị tấn công nhiều lần và thất thoát hàng trăm triệu đô. Tất cả cộng dồn lại và dồn Celsius tới ngày hôm nay. 

Bên cạnh đó, dữ liệu on-chain cho thấy Alameda là tác nhân chính gây ra hiện tượng stETH depeg khi xả khoảng 50.000 stETH chỉ trong vòng 2 tiếng ngày 8/6.

Các cá voi, cá mập bất chấp trượt giá vẫn swap stETH thành ETH.

Có thể nói cách nhìn thị trường tài chính của các ông lớn dù sao cũng XA và RỘNG hơn những nhà đầu tư nhỏ như chúng ta. Dễ thấy, giá stETH phụ thuộc vào ETH, nhưng tương lai của ETH vẫn còn rất chông chênh và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố cả chủ quan lẫn khách quan: Nếu giá ETH giảm chứ không tăng sau The Merge: 1ETH = 1stETH, thì giá trị ETH vẫn giảm so với số ETH đã bị khóa trước đây. Còn nếu The Merge liên tục bị trì hoãn, chắc chắn niềm tin vào ETH sẽ lung lay khiến giá ETH sụt. Một vòng lặp lại.

Có quả nhiều rủi ro cần phải xem xét và các ông lớn chỉ đang cân đo xem cách nào bớt thiệt hại nhất mà thôi, do vậy đây gần như là điều không thể tránh được.

Đáng chú ý, hàng nghìn stETH đã bị Celsius đẩy lên sàn FTX trong vài ngày qua, khả năng cao là để xả. Tuy nhiên rất khó để xác thực vì đây đều là các giao dịch off-chain. Việc bán tháo một lượng lớn stETH để tăng thanh khoản cho ETH chỉ càng khiến giá sụt mạnh hơn nữa, làm trầm trọng thêm khủng hoảng từ phía Celsius.

“Vấn đề là Celsius đang không thể tách bạch rủi ro và tìm phương án hợp lý hơn. Để đến khi tất cả thị trường đều đỏ lửa, tất cả đều muốn rút thanh khoản và cuối cùng chỉ có người dùng của Celsius là phải lãnh chịu hậu quả”.

Chắc hẳn nhiều anh em thấy kịch bản này sao quen thế? Đó là bởi vì nó cũng “có miếng” trong sự vụ UST và LUNA. Vào tháng trước, người dùng đổ xô rút tiền ra khỏi Anchor Protocol trên blockchain Terra để đổi lấy stETH.

1 ETH có thể đổi được 1,0248 stETH thông qua giao thức Curve, có nghĩa là nó được giao dịch với mức chiết khấu 3% so với Ethereum.

Điều này đã tạo cơ hội cho các giao dịch chênh lệch giá. Các nhà đầu tư có thể bán stETH để lấy nhiều ETH hơn số tiền đã được ký gửi để tạo ra nó, gián tiếp dẫn tới sự sụt giảm trong pool thanh khoản của Lido.

Đây có thể mới chỉ là khởi đầu cho sự sụp đổ nhiều dự án liên quan và thậm chí còn kéo theo cả BTC và cả thị trường “tan thành mây khói”.

Xem thêm Video: