Tezos là gì?

Tezos là một nền tảng blockchain chuyên hỗ trợ cho các nhà phát triển, các thương hiệu trên khắp thế giới triển khai các hợp đồng thông minh và dapp. Với tính năng chính tương tự như Ethereum, Solana, Polkadot và một số chức năng mở rộng khác, Tezos hứa hẹn đem đến trải nghiệm mượt mà cùng với các cơ chế tiên tiến hơn.

Tezos đặc biệt ở chỗ nó có cơ chế quản trị riêng để nâng cấp blockchain. Mainnet của Tezos đã chính thức đi vào hoạt động từ năm 2018 và kể từ đó đã gặt hái được nhiều thành công trong cả tốc độ tăng trưởng lẫn vị thế trên thị trường tiền điện tử.

Ngoài ra, hệ sinh thái của Tezos còn nằm dưới sự bảo hộ của hàng loạt tổ chức toàn cầu, điển hình là Tezos Foundation - chịu trách nhiệm cho việc mở rộng và quảng bá Tezos. Vào tháng 7 năm 2017, Tezos đã thành công huy động được tới 232 triệu USD, trở thành một trong những dự án được rót tiền nhiều nhất lúc bấy giờ.

Website dự án: https://tezos.com/

Tezos ra đời để giải quyết vấn đề gì?

  • Cộng đồng bị chia rẽ khi Hardfork: Blockchain được thiết kế như một xã hội dân chủ, nghĩa là quyền lực sẽ thuộc về những người tham gia xây dựng và duy trì mạng lưới. Khi có sự khác biệt về ý tưởng, quan điểm xây dựng hệ thống, bất ổn sẽ xảy ra. Nếu cộng đồng không đạt được đồng thuận, kết quả có thể sẽ làm Blockchain bị chia tách thành các chuỗi khác nhau. Sự việc này từng diễn ra ở Hardfork của Bitcoin và Ethereum. Hardfork gây nên bất ổn, chia tách sức mạnh cộng đồng khiến cho giá Token của Blockchain cũng biến đổi theo hướng tiêu cực. Đồng thời, công nghệ mới xuất hiện liên tục mỗi ngày nhưng các dự án tiền mã hóa hiện tại lại gặp không ít khó khăn trong việc thay đổi và áp dụng các công nghệ mới này.
  • Chi phí duy trì an ninh mạng quá lớn: Càng nhiều người tham gia đào, mạng lưới sẽ càng vững chắc, khó tấn công hơn. Tuy nhiên, chi phí để quá trình này diễn ra không hề nhỏ, từ tiền máy đào, tiền điện cùng những vấn đề liên quan tới môi trường như lượng khí CO2 thải ra.

Chính vì thế, giải pháp củaTezos là tạo ra một Blockchain với các giao thức có khả năng sửa đổi hệ thống một cách dễ dàng thông qua hai cơ chế là: on-chain governance (quản trị dữ liệu on-chain) và self-amendment (tự sửa đổi). Trong đó:

  • Các stakeholder (baker)  đều được quyền tham gia biểu quyết đối với những thay đổi trên hệ thống chứ không chỉ riêng với những nhóm nhà phát triển như các blockchain khác. Điều này đã hạn chế được tình trạng chia tách chuỗi và tạo nên một khối vững chắc. Đồng thời, Tezos còn tạo ra một cơ chế trả thưởng cho những người cải tiến hệ thống để Tezos luôn bắt kịp với công nghệ mới nhất.
  • Đề xuất sẽ được công khai trên blockchain với tất cả các XTZ holder đều được quyền tham gia biểu quyết. Quyết định sẽ được đưa ra dựa trên lượng phiếu bầu. Các đề xuất dưới dạng code đều được lưu trữ trực tiếp trên blockchain

Ưu điểm của Tezos

Quản trị dữ liệu on-chain

Các upgrade trên Tezos đều được triển khai thông qua cơ chế này. Các đề xuất được người đại diện nộp lên thông qua quá trình cập nhật mã, sau đó các stakeholder có thể tiến hành vote. Nhờ đó mà hệ thống luôn được nâng cấp và dự án cũng thu hút được nhiều người quan tâm hơn.

Điển hình, vào tháng 4 năm 2022, Teroz đã cho chạy bản nâng cấp của Ithaca 2, thay thế thuật toán đồng thuận của tezos thành Tenderbake - thuật toán mô phỏng theo Tendermint, được tiên phong ứng dụng bởi Cosmos vào tháng 10 năm 2020. Nâng cấp này giúp cải thiện tới 75% phí gas. Những nâng cấp này có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của DeFi trên blockchain Tezos và cũng cho thấy on-chain governance có thể nhanh nhạy như thế nào để thích ứng với các hướng mới.

Tự sửa đổi, nâng cấp

Các thay đổi diễn ra trên Tezos được gọi là amendment process (quá trình sửa đổi). Quá trình này sẽ diễn ra trong 32 chu kỳ, mỗi chu kỳ diễn ra khoảng 3 ngày. Quá trình sửa đổi hoàn chỉnh mất khoảng 3 tháng và được chia thành 4 giai đoạn với 8 chu kỳ.

Giai đoạn 1: Thời gian đề xuất

  • Tất cả các baker đều có quyền nộp đề xuất. Một baker bất kỳ sẽ lập trình OCaml code, hash nó rồi nộp lên hệ thống. Các beker khác sẽ bắt đầu vote. Sau khi thống nhất một đề xuất, ta sẽ chuyển sang bước tiếp theo.

Giai đoạn 2: Thời kỳ xem xét đề xuất

  • Có thể nói đây là thời kỳ "thanh lọc". Các baker hold ít nhất 80% XTZ phải vote và cân nhắc xem mục đích của những đề xuất này là gì và liệu chúng có thực sự có ích không. 

Giai đoạn 3: Thời kỳ thử nghiệm

  • Tezos sự tự động fork blockchain trước. Bản testnet mới được tạo tự động và baker có thể thoải mái test hệ thống trong vòng 8 chu kỳ (~ 24 ngày).

Giai đoạn 4: Hoàn tất

  • Sau khi thử nghiệm bản fork, baker phải tiếp tục vote. Đề xuất phải có hơn 80% người chấp thuận thì mới được thông qua. Vào cuối giai đoạn này, khi đạt được con số nhất định, hệ thống mới sẽ tự chuyển đổi thành mainnet và mainnet cũ sẽ bị loại bỏ. Hàm hash được sử dụng cho các mã nguồn nộp trong giai đoạn 1 sẽ trở thành quy định mới. Ở giai đoạn này, Tezos đã tự nâng cấp chính nó mà không cần các nhà phát triển can thiệp hay bị ảnh hưởng quyết định từ phía ngoài.

Thuật toán Liquid Proof of Stake (LPoS)

Tezos áp dụng cơ chế đồng thuận LPoS giúp tiết kiệm năng lượng tiêu thụ, Đồng thời, các stakeholder sẽ cam kết gửi một XTZ token vào hệ thống, sau đó sẽ được trao thưởng nếu quá trình xác nhận khối thành công. Do đó, bất kỳ hành động nào gây tổn hại tới hệ thống thì stakeholder đó sẽ bị mất số token đã cam kết gửi vào.

Thông tin chi tiết Token Tezos (XTZ)

Key Metrics XTZ

  • Token Name: Tezos
  • Ticker: XTZ.
  • Blockchain: Tezoschain.
  • Token Standard: BEP20
  • Contract: 0x16939ef78684453bfdfb47825f8a5f714f12623a
  • Token Type: Quản trị và tiện ích
  • Total Supply: 917,907,422 XTZ
  • Circulating Supply: 896,339,249.09 XTZ

Phân bổ XTZ Token

  • Early Backers and Contractors 0,5%
  • Dynamic Ledger Solutions 10,1%
  • Tezos Foundation 10,1%
  • ICO participation 79,4%

Lịch trình phân phối XTZ Token

Lịch mở bán XTZ Token

Public sale (ICO):

  • Start Date: 28/06/2017.
  • End Date: 13/07/2017.
  • Token Price: 0.47 USD/XTZ
  • Thanh toán bằng: BTC, ETH
  • Tổng vốn gọi được: 361,122 ETH + 65,681 BTC
  • Tổng Token bán được trong ICO: 607,489,041 XTZ

XTZ Token được dùng để làm gì?

XTZ được dùng để:

  • Làm phí giao dịch.
  • Làm phần thưởng khối cho Baker.
  • Onchain Governance: bằng việc Vote các đề xuất để chọn ra ra đề xuất được đồng ý bởi số đông.
  • Được Tezos Foundation dùng để xây dựng và phát triển hệ sinh thái của Tezos.

Cách mua XTZ Token

Nếu lỡ đợt ICO thì anh em có thể mua trên các sàn giao dịch nhé.

Sàn giao dịch XTZ Token

Anh em có thể mua XTZ trên các sàn giao dịch như Binance, Coinbase, Gate.io, Bitfinex, v.v.

Roadmaps & Updates

Đối với Tezos sẽ không có một Roadmap cụ thể nào cả, nếu có cũng chỉ là của cá nhân hay một nhóm Dev nào đó đưa ra lộ trình cam kết cho những việc mà họ định phát triển trên nền tảng Tezos.

Tezos là một nền tảng phi tập trung nên bất cứ cá nhân hay nhóm Dev nào đó cũng có thể triển khai ý tưởng của mình trên nó. Còn việc có được áp dụng hay không còn tùy vào cộng đồng quyết định (Vote).

Anh em có thể xem đóng góp của cộng đồng Tezos tại đây.

Đội ngũ dự án, nhà đầu tư & đối tác

Đội ngũ của Tezos

Dự án Tezos được thành lập bởi cặp đôi Kathleen và Arthur Breitman, được giám sát bởi Tezos Foundation – một quỹ đầu tư được thành lập sau đợt ICO, có trụ sở ở Thụy Sĩ. Quỹ Tezos có nhiệm vụ quản lý các ICO và triển khai các quỹ này nhằm phát triển dự án. Nhóm phát triển dự án Tezos tập hợp những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ. Sơ lược về hai nhà sáng lập của Tezos:

  • Arthur Breitman: Arthur hiện là CTO tại Dynamic Ledger Solutions và dẫn đầu một nhóm các nhà khoa học và lập trình viên máy tính xây dựng Tezos. Ông có nền tảng về toán học, khoa học máy tính và kinh tế học. Năm 18 tuổi, ông đoạt huy chương đồng cho Pháp tại Olympic Quốc tế về Tin học. Ông tiếp tục lấy bằng về toán học ứng dụng và khoa học máy tính tại École Polytechnique, một trong những trường đại học hàng đầu của Pháp.
  • Kathleen: Cô làm việc với tư cách là Quản lý liên kết tại Bridgewater và một chiến lược liên kết tại Accenture và R3, một công ty phần mềm blockchain của doanh nghiệp. Kathleen hiện là Giám đốc điều hành của Dynamic Ledger Solutions và dẫn đầu hoạt động của công ty.

Nhà đầu tư của Tezos

Tezos nhận được sự hậu thuẫn từ các quỹ như Boost VC, Dean Patrick, James Sowers, Andreas Schwartz, Du Capital, v.v.

Đối tác của Tezos

Tezos đã bắt tay với Elevated Returns, Brazilian Investment Bank, Misfits Gaming Group, v.v.

Tezos có đáng đầu tư không?

Về dự án: Tezos là một nền tảng có khả năng mở rộng cao dựa trên các hợp đồng thông minh. Thực tế là Tezos coin không chỉ là một loại tiền điện tử mà còn là một nền tảng blockchain sáng tạo, và một số nhà đầu tư tin rằng Tezos có một số tiềm năng tăng trưởng đầy hứa hẹn. Ngoài ra, như đã phân tích ở trên, Tezos rất linh hoạt và có nâng cấp tự động. Nói cách khác, khi những thay đổi được quyết định bởi người dùng, sự xuất hiện của hard fork sẽ bị loại bỏ. Tính năng ưu việt này giúp loại bỏ tình trạng trì trệ và có thể tăng cường thực hiện các cải tiến. Ngoài ra, Tezos có thể được sử dụng trong bất kỳ loại hình kinh doanh nào, đặc biêt là trong lĩnh vực game – một trong những ngành công nghiệp lớn nhất và phát triển nhanh chóng trên toàn thế giới.

Về Token: Hiện XTZ đang được giao dịch ở mức 2.17 USD, giảm so với ATH là 8,7 USD. Theo mình, đây là một đồng coin khá triển vọng, tuy nhiên đây chưa phải vùng giá đẹp để vào, anh em cân nhắc nhé.

Tổng kết

Như vậy là mình đã giới thiệu với anh em về dự án Tezos và mọi thông tin chi tiết về token XTZ, anh em nghĩ thế nào về đồng XTZ sau bài viết này? Hãy cùng theo dõi chúng mình qua Fanpage coinx3 để cập nhật thông tin mới về dự án trong tương lại nhé.