Nỗi buồn "độc nhất vô nhị"

Anh Nate Hart đã nhắm chiếc NFT từ bộ sưu tập CryptoKitties trong một thời gian dài. Khi chủ nhân của nó rao bán, anh đã nắm bắt ngay cơ hội, sẵn sàng mua với giá 600.000 USD để sở hữu NFT độc nhất đó. Lúc ấy, NFT vẫn đang sốt sình sịch.

Tuy nhiên, khi thị trường tiền điện tử nói chung bước vào thời kỳ ảm đạm, NFT cũng hạ nhiệt. Hart không muốn bán chú mèo NFT của mình vì nó chắc chắn sẽ bị bán với giá thấp. “Tôi đành phải chờ thôi. Nếu nó trở thành đồ cổ, nó sẽ cực kỳ có giá. Nếu không, nó sẽ chìm vào quên lãng và chả ai quan tâm cả”, anh Hart than thở.

NFT mà anh Nate Hart mua với giá 600.000 USD. Ảnh: Washington Post/CryptoKitties

David Hsiao, giám đốc điều hành của tạp chí tiền điện tử Block Journal, đã bán toàn bộ NFT của mình với lợi nhuận khoảng 165.000 USD. Bộ sưu tập bao gồm một Bored Ape Yacht Club mà anh đã mua với giá khoảng 210.000 USD vào tháng 10/2021. Hsiao lo ngại sự ảm đạm của thị trường tiền điện tử trong những ngày tới và muốn hạn chế thiệt hại bằng cách bán ngay bây giờ.

Theo anh, thị trường NFT bị ảnh hưởng do giá tiền điện tử giảm, lạm phát và lãi suất tăng, đại dịch và cuộc chiến Nga-Ukraine. Hsiao nói: “Nếu chúng ta bước vào một cuộc suy thoái thực sự, NFT sẽ ra đi đầu tiên. Khi có rất nhiều vấn đề trên thế giới, đa số mọi người không quan tâm tới nghệ thuật, đặc biệt là trong nền nghệ thuật kỹ thuật số còn non trẻ như vậy”.

Một chiếc ảnh NFT chụp dòng tweet đầu tiên của nhà sáng lập Twitter Jack Dorsey được bán với giá 2,9 triệu USD, nhưng chủ mới của nó không tìm được người mua sẵn sàng trả nhiều hơn 20.000 USD. Một NFT CryptoPunk được bán với giá khoảng 1 triệu USD vào khoảng cuối năm 2021 chỉ đáng giá 138.000 USD vào ngày 8/5. Tuy nhiên, trên đây chỉ là một vài trường hợp nhỏ lẻ. Thực tế còn rất nhiều nhà đầu tư lỗ nặng do NFT.

NFT hạ nhiệt giữa mùa đông tiền điện tử

NFT trỗi dậy như một gã khổng lồ vào năm 2021. Các nhà đầu tư đã chi khoảng 40 tỷ USD cho các NFT, tăng từ 106 triệu USD vào năm 2020, theo Chainalysis, kéo theo sự tham gia của hàng loạt “ông lớn” trong lĩnh vực truyền thống như Meta, Youtube, Twitter, Adidas, Nike, Samsung,... Bên cạnh đó là sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng NFT marketplace với doanh thu khủng như OpenSea, LookRare,...

Tuy nhiên, từ đầu năm 2022 với khởi đầu không mấy thuận lợi, thị trường NFT dường như có vẻ im ắng hơn. Theo The Block, doanh số NFT hàng tuần giảm khoảng 70% từ mức cao gần 1 triệu trong tuần thứ ba của năm 2022, xuống dưới 250.000.

Doanh số bán NFT hàng tuần. Ảnh: The Block.

Theo công ty phân tích Non-Fungible, số lượng NFT được giao dịch trong quý 1 năm nay đã giảm gần 50% so với quý 4 năm 2021 do sự bão hòa của thị trường. Báo cáo cho rằng thị trường đang phải tiêu hóa lượng lớn NFT được tạo ra vào năm ngoái. 

Dù số ví hoạt động cũng giảm, số lượng người mua vẫn nhiều hơn số lượng người bán, có nghĩa là động lực mua NFT vẫn còn. Với gần 8 tỷ USD được giao dịch trong quý 1 năm 2022, không thể nói thị trường đã sụp đổ mà thực chất đang trong giai đoạn ổn định.

Molly White, một nhà phê bình nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử, nói với AFP rằng có nhiều nguyên nhân góp phần vào sự sụt giảm: “Có thể là do cơn cuồng NFT nói chung đã lắng xuống, lo ngại về gian lận, lừa đảo, hoặc có thể là do mọi người thắt lưng buộc bụng. Tôi nghĩ việc bớt thổi phồng về NFT sẽ tốt cho thị trường này".

NFT có còn là "mảnh đất màu mỡ"

Những người bước vào lĩnh vực NFT trong năm 2021 và hy vọng ngành tiếp tục có tốc độ tăng trưởng siêu tốc hẳn sẽ thất vọng. Tuy nhiên, với một lĩnh vực còn non trẻ như NFT, dường như đây là một chương mới với các dự án NFT lớn hơn, tham vọng hơn và các thử nghiệm mới.

Không thể phủ nhận rằng NFT đã lọt vào “mắt xanh” của nhiều thương hiệu lớn và nhận được sự quan tâm đặc biệt. Bằng chứng là ngày càng nhiều thương hiệu tung ra bộ sưu tập NFT của riêng mình. Gần đây nhất là hãng xe sang Bentley với bộ sưu tập gồm 208 NFT sắp ra mắt trên Polygon.

Sự mở rộng của NFT cũng thu hút được sự tham gia của nhiều nhân vật tầm cỡ trên thế giới. Một trong những thương vụ rầm rộ phải kể đến màn hợp tác giữa siêu sao bóng đá Cristiano Ronaldo và sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu - Binance, nhằm phát hành NFT độc quyền. Bộ sưu tập sẽ là cầu nối giúp người hâm mộ bóng đá đến gần hơn với Web3, giúp họ tương tác với thần tượng bằng cách sợ hữu NFT độc quyền.

Ảnh: Binance

Mới đây sàn giao dịch Uniswap cũng lấn sân sang mảng NFT thông qua việc mua lại NFT marketplace aggregator Genie. Nhắc đến NFT, ta cũng không thể bỏ qua Meta với tham vọng xây dựng lãnh địa metaverse của riêng mình, mà NFT đóng vai trò như chìa khóa để bước vào thế giới đó. Ngày 22/6, Meta thông báo về việc thử nghiệm NFT trên Instagram Stories thông qua nền tảng thực tế tăng cường Spark AR.

Như vậy sự sụt giảm về doanh số và tình trạng nhà đầu tư NFT bán chịu lỗ gia tăng có thể là dấu hiệu bong bóng NFT sắp vỡ, nhưng cũng có thể không. Đây là một hiện tượng dễ đoán, giúp dọn dẹp thị trường, mở ra chương mới cho lĩnh vực NFT.

Cần lưu ý rằng NFT là một mảng còn mới và không phải ai cũng thành triệu phú một cách nhanh chóng. Khi thị trường và nhà đầu tư dần trưởng thành, tập trung vào giá trị lâu dài và xét đến những lợi ích của NFT, có thể nói thị trường này vẫn giàu tiềm năng để phát triển bền vững.

Có nên đầu tư vào NFT khi thị trường downtrend?

Khi thị trường sụt giảm, bạn có thể cân nhắc đầu cơ NFT của một số dự án nổi tiếng vì khả năng mua được với giá thấp hơn, đợi thị trường hồi rồi bán ra. Trong khi BAYC tiên phong hướng đến một hệ sinh thái NFT, thì bộ sưu tập khác như Azuki lại thành công nhờ trau chuốt sản phẩm. Với tình hình hiện tại, bạn không nên đặt cược vào những dự án ít tên tuổi, vì ngay cả những dự án lớn vẫn có rủi ro nhất định.

Bức tranh vẽ Bored Ape tại hội nghị NFT Los Angeles vào tháng 3. Ảnh: Bloomberg

Thị trường NFT đầy rẫy scam và hàng giả. Một người dùng hiểu biết có thể nhìn vào hợp đồng thông minh và xác định xem tác giả và chức năng của NFT có đúng hay không. Song, đối với người dùng bình thường, điều đó khó khăn hơn.

Ngoài ra, không phải ai cũng có điều kiện để chơi lớn, nên khi xây dựng danh mục đầu tư tài sản kỹ thuật số, NFT có thể được xếp ở cuối với số vốn bằng một khoản tiền dư dả có thể mất.

Theo Washington Post, Financial Times, TechCrunch